Czy wiecie czym są gry RPG? Gdy o nich myślicie, zapewne wyobrażanie sobie tytuły, w których wcielacie się w pewnego protagonistę, który musi stawić czoła przeróżnym przeciwnościom, by ocalić świat czy też cały Wszechświat. W takich tytułach spotykacie wiele ciekawych postaci, zdobywacie mnóstwo przydatnych umiejętności, walczycie z siłami zła i poznajecie świetną fabułę. Zaraz, zaraz, ale czy nie opisaliśmy właśnie połowy współczesnych gier? No właśnie. Zatem, zastanówmy się na tym, czym tak dokładnie są gry RPG oraz nad tym, czy tak łatwo je zdefiniować.
Są gry RPG i gry RPG
Rzecz jasna, mówiąc o grach RPG, mamy na myśli nie tylko te komputerowe. W końcu, ten typ gier początkowo był domeną wyłącznie świata analogowego. Tradycyjne „erpegi” to erpegi „pen and paper”. Aby wziąć udział w rozgrywce w takim erpegu, trzeba było spotkać się ze znajomymi twarzą w twarz (niekoniecznie w piwnicy, jak to często jest pokazywane w filmach). Spośród towarzystwa wybierało się tak zwanego mistrza gry, który pełnił wiele ról – wymyślał przygody, stawiał na drodze graczy wyzwania, przyznawał nagrody za przezwyciężanie wyzwań czy sterował postaciami drugoplanowymi oraz przeciwnikami drużyny. Innymi słowy, ten po prostu ciągnął rozgrywkę do przodu. Pozostałe osoby wcielały się w postaci pierwszoplanowe, ale co ważne, wybierały rasę własnej postaci, jej klasę, i nie tylko. Co istotne, mistrz gry odpowiadał też za klimat panujący podczas zabawy, opisując graczom otoczenie i wydarzenia, w których postaci brały udział.
Znacząco grę w tradycyjne erpegi ułatwiały wszelkiego rodzaju podręczniki , które opisywały reguły rządzące poszczególnymi systemami rozgrywki, zawierały gotowe scenariusze, gotowe postaci, opisy klas postaci oraz raz i wiele, wiele więcej. Takie podręczniki posiada chociażby najpopularniejsza klasyczna gra RPG na świecie – Dungeons & Dragons.
Oczywiście dzisiaj także istnieją osoby, które regularnie grają w tradycyjne erpegi, jednak jest ich znacznie mniej niż w latach 70., 80. i 90. XX wieku. Dzisiaj znacznie częściej sięga się po elektroniczne odpowiedniki gier RPG, w szczególności teraz, gdy na świecie panuje pandemia. Te znacząco się różnią od swoich pierwowzorów.
Jakie są różnice między klasycznymi erpegami a erpegami elektronicznymi? Przede wszystkim w tych drugich nie ma mistrza gry. Zamiast niego postaciami innymi niż te, w którą wciela się gracz, steruje komputer. Komputer renderuje też świat otaczający gracza i odtwarza muzykę stworzoną przez autorów tytułu. Przyjrzyjmy się jednak temu, jakie cechy powinny łączyć obydwa typy gier RPG, gdyż jest to ważna kwestia.
Podstawowe cechy gier RPG
Nad tym, co tak naprawdę sprawia, że gra jest grą RPG można by debatować godzinami. Niemniej jednak, gracze są zgodni co do tego, że ten typ produkcji definiują poniższe cechy:
- Gracz wciela się w postać (rzadziej w postaci), której poczynaniami kieruje.
- Gracz ma możliwość dokonywania wyborów, wpływających na fabułę i otaczający go świat w mniejszym lub większym stopniu
- Obecność systemu rozwoju postaci – drzewka umiejętności, możliwość zdobywania poziomów doświadczenia oraz ulepszania statystyk i tym podobne
- Cechy i statystyki postaci, którą kieruje gracz, wpływają na to, jak gracz radzi sobie w walce (dokładniej mówiąc, na zadawane obrażenia czy skuteczność blokowania ataków przeciwnika)
- Postać gracza posiada bogate wyposażenie, obejmujące bronie, uzbrojenie, zaklęcia, przedmioty służące do leczenia i inne przydatne narzędzia
Rzecz jasna, gry wideo należące do gatunku RPG mogą posiadać wiele innych cech, ale to te powyższe są niezbędne, aby móc nazywać ich grami RPG. Na podstawie tej listy można stwierdzić na przykład, że The Legend of Zelda: Breath of the Wild nie jest grą RPG, a jak już grą akcji z elementami RPG. Nie dość że nie podnosimy w niej poziomu postaci, to nie mamy możliwości dokonywania wyborów wpływających na fabułę.
Są też pewne cechy, których gra wideo wcale nie musi posiadać, aby była grą RPG, ale które są zdecydowanie mile widziane. Mowa na przykład o możliwości personalizacji postaci – zmiany jej wyglądu, wyboru jej rasy, klasy, a także imienia. Gry RPG nie muszą być też grami z otwartym światem, ich fabuła nie musi być rozbudowana i głęboka, a poza tym nie muszą być osadzone w świecie fantasy czy w średniowiecznych realiach.